Grad Novi Sad se u spisima prvi put pojavljuje 1694.godine, nakon prognanka Turaka, kada su tadašnji Rimski Šanac (kako se nekada nazivao današnji Novi Sad) počele da naseljavaju porodice srpskih graničara.
Kako se naselje vremenom proširivalo, potreba za dobijanje statusa slobodnog kraljevskog grada je bila sve veća.
1748.godine ugledni građani Šanca putuju za Beč, kako bi od carice Marije Terezije kupili status slobodnog kraljevskog grada. Sloboda je koštala 80.000 rajnskih forinti, a tim povodom Marija Terezija izdaje edikt koji glasi:
“Mi, Marija Terezija, Božjom milošću carica rimska, a kraljica Ugarske, Češke, Dalmacije, Hrvatske, Slavonije, Rame, Srbije, Galicije, Lodomerije… dajemo glasom ovoga pismena na znanje svakome, koga se tiče da taj toliko puta spominjani naš petrovaradinski kameralni grad, koji leži na drugoj strani Dunava u bačkoj županiji na zemljištu Sajlovo, silom naše kraljevske moći i ugleda iz ranije navedenih razloga učinimo svojim slobodnim kraljevskim gradom i da ga uvrstimo, primimo i upišemo u broj, krug i red ostalih slobodnih kraljevskih gradova naše kraljevine Ugarske i naših naslednih zemalja, ukidajući mu dosadašnje ime Petrovaradinski šanac, nađosmo za dobro da se ubuduće zove i da mu ime bude”… Na Latinskom Neoplanta, mađarskom Újvidék, nemačkom Neysatz, naravno na srpskom jeziku Novi Sad i na bugarskom Mlada Loza.
Tim cehom, postavši slobodan grad, Novi Sad dobija i svoje današnje ime.
Pre uspostavljanja prvog magistrata, kao novog slobodnog grada iz Novog Sada se iseljavaju graničari i odlaze u Srem.
Kako je Novi Sad postao slobodan grad, bio mu je potreban i grb.
U grbu se nalaze tri kule, koje predstavljaju istoriju Novog Sada, za vreme Petrovaradinskog šanca, novosadsko more – reku Dunav i belog goluba.
“Ima u grbu grada beli golub koji ne znači samo čistotu i mir, nego i krilatost. Neka vam je dobro jutro svi vi, krilati. Neka vam je dobro jutro svi vi, beli u sebi. Neka vam je dobro jutro vršnjaci svoje borbe, vršnjaci svoga roda, vršnjaci svojih ideala …”
Miroslav Antić: “Pečat na srcu vremena”
Davne 1817. godine, Vuk Karadžić, reformator srpskog jezika govori za Novi Sad da je „danas najveće opštestvo srpsko na svijetu“. U to doba Novi Sad je bio centar političkog, kulturnog i društvenog života celokupnog srpskog naroda. U Novom Sadu su u to vreme stalno boravili ili se duže zadržavali Svetozar Miletić – gradonačelnik Novog Sada, najmlađi u istoriji grada, ugledni advokat i političar. Najpoznatiji pisac za decu – Jovan Jovanović Zmaj, čija ulica i spomenik se danas nalaze u samom centru grada. Laza Kostić, Đorđe Natošević, Kosta Trifković kao i mnogi drugi. Svi ovi ljudi su doprineli da Novi Sad dobije nadimak koji i danas časno nosi – Srpska Atina.
Novi Sad je učestvovao u tri velika rata.
U prvom svetskom ratu 9. Novembra 1918. Godine srpska vojska pod vođstvom majora Vojislava Bugarskog ulazi u Novi Sad.
Novi Sad se našao na meti i u II svetskom ratu, ali i 1999. godine kada je pretrpeo i bombardovanje od strane NATO-a.
Bombardovanje je počelo 24. Marta 1999. godine i neprekidno je trajalo 78 dana. Za to vreme u Novom Sadu su porušeni svi mostovi, TV Vojvodine, mnogobrojni civili su izgubili svoje živote, bombe su pale i na osnovnu školu i na stambene zgrade. Najviše je gađana rafinerija nafte.
Danas, Novi Sad broji ponovo tri mosta, a četvrti je u izgradnji. Život se polako vratio u normalu.